Zboża, do których zalicza się żyto, pszenicę, jęczmień, owies, grykę i proso, zajmują w Polsce 8247 tys. ha, co stanowi około 56% ogólnej powierzchni gruntów ornych. Tak duży udział zbóż w strukturze zasiewów z ogromnego zapotrzebowania na ziarno tych roślin. Znajduje ono zastosowanie W ‘wielu dziedzinach naszej gospodarki. Po. przemialeziama uzyskuje się mąkę do wypieku chleba i ciast oraz do wyrobu makaronów; rozdrobnione ziarno spożywane jest W postaci różnego rodzaju kasz. Ziarno, śruta i pozostałe po przomiale otręby służą do wyrobu pasz treściwych. .Niektóre z roślin zbożowych, przede wszystkim żyto i owies, i — W mniejszym stopniu — jęczmień, uprawiane są na zielonkę w siewach czystych lub w mieszankach z innymi roślinami.
Nie tylko ziarno, ale także słoma znajduje szerokie zastosowanie. Słoma, zwłaszcza jęczmienna i owsiana, jest wykorzystywana jako pasza objętościowa W żywieniu bydła. Duże ilości słomy zużywa się na ściółkę, która potem jako obornik wraca do gleby, wzbogacając ją w substancję organiczna i związki mineralne. Przy zbiorze zbóż kombajnem słoma coraz częściej jest przyorywana na polu. Słoma znajduje także zastosowanie przy wyrobie mat izolacyjnych, płyt spilśnionych i wyrobów dekoracyjnych. Praktycznie więc wszystko, co zbieramy z pola, jest wykorzystywane. Zatem zboża są roślinami o różnorodnym zastosowaniu, nic więc dziwnego, że uprawia się je na tak dużych powierzchniach.
W Polsce najwięcej uprawia się żyta, które zajmuje około 23,2% gruntów ornych; na drugim miejscu znajduje się pszenica — około 13,3%, a następnie owies — około 8,6% i jęczmień około — 7,4% gruntów ornych. Taka struktura zasiewów niezupełnie odpowiada potrzebom naszej gospodarki. Wyjaśnijmy dlaczego? Najcenniejszym produktem zbóż jest ziarno, jednak nie każda roślina zbożowa dostarcza ziarna o wysokiej wartości.
Ziarno żyta służy głównie do wyrobu mąki nadającej się tylko do’wypieku chleba. Duże ilości ziarna są przeznaczane na paszę, jednak jego wartość pokarmowa nie jest zbyt wysoka.
Ziarno pszenicy znajduje znacznie szersze zastosowanie. Mąka otrzymana po przemiale nadaje się nie tylko do wypieku chleba ale także ciast i wyrobu makaronów. Rozdrobnione ziarno spożywane jest W postaci kaszy. Ponadto ziarno pszenicy ma większą wartość pokarmową niż ziarno żyta, zwłaszcza w żywieniu drobiu.
Jęczmień dostarcza ziarna wykorzystywanego przez browary do produkcji piwa oraz do wyrobu wielu rodzajów kasz. W żywieniu zwierząt ziarno jęczmienia przedstawia większą wartość niż ziarno żyta i owsa. Ziarno owsa jest przede wszystkim ziarnem pastewnym, a tylko część przerabiana jest na płatki owsiane.
Widzimy zatem, że ziarno pszenicy i jęczmienia ma większą wartość i jego zastosowanie jest bardziej wszechstronne. Tymczasem W strukturze zasiewów dominują żyto i owies, których ziarno nie jest tak wszechstronnie użykowane. To prawda, że z roku na rok zwiększa się udział pszenicy i jęczmienia W strukturze zasiewów, ciągle jednak brakuje ziarna tych zbóż, zwłaszcza ziarna pszenicy, co zmusza Państwo do bardzo kosztownego importu.
W wielu wypadkach uprawę żyta i owsa można zastąpić pszenicą czy jęczmieniem, zwłaszcza na glebach lepszych.